توکن چيست

در سال‌های اخیر افراد زیادی با هدف کسب سود وارد بازار ارز دیجیتال شدند. این بازار پرنوسان هرچند با سودهای زیادی همراه است، اما برخی نیز متحمل ضررهای مالی زیادی می‌شوند. یکی از مهم‌ترین دلایل عدم موفقیت در این بازار، عدم داشتن دانش کافی در این حوزه است. بازار رمزارزها نیز مانند سایر بازارها دارای اصطلاحات مخصوص به خود است. متاسفانه افراد زیادی هستند که با این اصطلاحات چندان آشنا نیستند و به درستی کاربرد آن‌ها را نمی‌دانند. یکی از اصطلاحات دنیای ارزهای دیجیتال، Token است که گاهی به اشتباه به جای کوین یا اشاره به برخی از انواع ارز دیجیتال استفاده می‌شود. در این مطلب به این سوال پاسخ خواهیم داد که توکن چیست و کاربردهای آن صحبت خواهیم کرد.

آشنایی با توکن (Token) و عرضه اولیه آن

Token یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال است که به یک رمزارز منحصربه فرد یا ارزهای دیجیتال اشاره دارد. توکن‌ها دارایی‌ها یا ابزارهای قابل تعویض و قابل مبادله‌ای هستند که بلاکچین‌ مخصوص به خود را ندارند. Tokenها معمولاً از طریق فرآیند استاندارد عرضه اولیه کوین (ICO) ایجاد می‌شوند و می‌توانند برای مقاصد سرمایه‌گذاری، ذخیره ارزش یا خرید از آن‌ها استفاده کرد.

 هدف از ساخت توکن 

یکی از مهمترین دلایل ساخت این ارز توسط پروژه‌ها، کاهش هزینه‌ها است. زیرا ساخت Token در بستر ارزهای دیجیتال نیازمند صرف هزینه‌های زیادی نیست. از طرف دیگر با استفاده از عرضه اولیه می‌توان سرمایه مورد نیاز برای فعالیت شرکت را جمع کرد.

یکی دیگر از دلایلی که شرکت‌ها به جای ساخت بلاکچین مخصوص خود، Token ایجاد می‌کنند این است که ساخت آن، راحت است. شرکت‌ها با به کار گرفتن افرادی که دانش برنامه‌نویسی دارند و با قراردادهای هوشمند به طور نسبی آشنا هستند می‌توانند توکن خود را ایجاد کنند.

از طرف دیگر کار کردن بر بستر ارزهای دیجیتال امن و بزرگ مانند اتریوم، امنیت لازم را برای بسیاری از شرکت‌ها فراهم می‌کند. زیرا با افزایش تعداد کاربران یک شبکه بلاکچینی، امنیت آن نیز افزایش پیدا می‌کند.

کاربردهای توکن

Tokenها بر پایه خصوصیات و عملکردهایشان کاربردهای مختلفی دارند. مهم‌ترین کاربرد Token جذب سرمایه و برگزاری ICO است. توکن‌ها  به روش‌های مختلفی مانند مالکیت دارایی دیجیتال، حسابداری برای اقدامات دیجیتالی، اطمینان از امنیت شبکه و … می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند. 

توکن‌ها، ارزهای دیجیتال و آلت کوین‌ها

اصطلاح Token اغلب به اشتباه به جای دو کلمه رمزارز و آلت کوین استفاده می‌شود. اما این اصطلاحات از یکدیگر متمایز هستند.

آلت کوین‌ها ارزهای رمزنگاری شده جایگزینی هستند که پس از موفقیت عظیمی که بیت کوین به دست آورد راه اندازی شد. آلت کوین‌ها به عنوان جایگزین‌های پیشرفته بیت کوین راه اندازی شدند که ادعا می‌کنند در برخی از موارد به بیت کوین برتری دارند و نقاط ضعف آن را پوشش می‌دهند.

لایت کوین (LTC)، بیت کوین کش (BCH) و دوج کوین (DOGE) از نمونه‌های رایج آلت‌کوین‌ها هستند. اگر چه هر کدام از این آلت کوین‌ها توانسته‌اند تا حدی به موفقیت برسند،اما هیچ‌کدام نتوانسته‌اند محبوبیتی شبیه به بیت‌کوین کسب کنند. آلت کوین‌ها برخلاف توکن‌ها دارای بلاکچین اختصاصی خود هستند و در درجه اول به عنوان یک بستر برای پرداخت‌های دیجیتال استفاده می‌شوند.

 توکن مثلی و غیر مثلی 

Tokenها را در حالت کلی می‌توان به دو دسته توکن‌های «مثلی» و «غیرمثلی» تقسیم کرد. به توکن‌های مثلی توکن «تعویض‌پذیر» (Fungibile) و به توکن‌های غیر مثلی توکن «تعویض‌ناپذیر» (None-Fungible Token) نیز گفته می‌شود. تعویض‌پذیری یکی از ویژگی‌های توکن‌ها است که به بیان ساده به این معنی است که یک واحد مشخص از آن نوع Token، هیچ تفاوتی با واحدی دیگر از آن ندارد.

به عبارت ساده، یک دلار همیشه یک دلار است و بیت کوین همیشه بیت کوین است. شما می‌توانید اسکناس‌های 10 دلاری را با فرد دیگری مبادله کنید و هر کدام از شما همچنان همان ارزش را در کیف پول خود خواهید داشت. قابلیت تعویض‌پذیری به این معنی است که یک ارز دیجیتال و دارایی خاص ارزشمندتر یا کمیاب‌تر از بقیه نیستند. در صورتی که این چنین باشد، کل اکوسیستم را مختل می‌کند و معاملات روزمره را با مشکلات بزرگی مواجه خواهد کرد.

Tokenهای مثلی را می‌توان برای خرید، فروش و معاملاتی که در آن‌ها به واحدهای مثل هم توکن‌ها نیاز است، استفاده کرد. در مقابل از Tokenهای غیر مثلی در مواردی استفاده می‌شود که نیاز است هر واحد از Token منحصر‌به‌ فرد باشد مانند بازی‌های بلاک چینی جدید و آثار هنری دیجیتال.

انواع توکن 

توکن‌ها بر حسب نوع به چند دسته گوناگون تقسیم می‌شوند. دسته‌بندی‌های مختلفی برای توکن‌ها وجود دارد، اما در حالت کلی Tokenها را می‌توان به چهار دسته زیر تقسیم‌بندی کرد:

 توکن‌های کاربردی (Utility Token)  

Tokenهای کاربردی نوع محبوبی از نمونه‌های قابل تعویض هستند که به تعداد محدودی عرضه می‌شوند و از آن‌ها می‌توان برای پرداخت هزینه‌ها، خرید کالا و دریافت خدمات در یک یا چند پروژه خاص استفاده کرد.

 معروف‌ترین نمونه Token کاربردی اتر است که تمام تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند را در شبکه اتریوم تامین می‌کند. همانطور که قبلاً گفتیم اتریوم را می‌توان به عنوان وسیله پرداخت استفاده کرد، با این حال، هدف اصلی آن استفاده در بلاک چین است.

 توکن‌های اجتماعی (Social Tokens)

Tokenهای اجتماعی نوع بسیار جالبی از دارایی هستند که اخیراً در فضای رمزنگاری محبوبیت زیادی به دست آورده‌اند. همچنین باعث شده‌اند تا مردم با مفهوم Token بیشتر آشنا شوند. توکن‌های اجتماعی توسط اعتبار یک فرد، برند، باشگاه ورزشی یا هر جامعه‌ای پشتیبانی می‌شود. از آنها می‌توان به‌عنوان توکن‌های طرفداری (Fan Token) برای خرید محتوای اضافی، کالاها یا فقط برای حمایت از جامعه مورد علاقه استفاده کرد.

وقتی کاربر روی سکه‌های اجتماعی سرمایه‌گذاری می‌کند در واقع، در یک جامعه سرمایه‌گذاری می‌کند، با این انتظار که این جامعه در طول زمان رشد کرده و ارزشمندتر خواهد شد.

توکن‌های اوراق بهادار (Security token)

در مقابل جمع‌آوری پول با Tokenهای کاربردی، سایر ICOها تصمیم گرفتند که کمپین‌های جمع‌آوری سرمایه را به صورت آشکار اعلام کنند و از مقررات پیروی کنند. اینگونه بود که توکن‌های امنیتی متولد شدند. در اصل یک گواهی سهام دیجیتال است که مالکیت دارنده آن را روی بلاکچین ثبت می‌کند.

توکن حاکمیتی (Governance token)

توکن حاکمیتی نوعی دارایی رمزنگاری است که به دارندگان آن حق تصمیم‌گیری در مورد پروتکل پروژه، محصول و ویژگی‌های آن را اعطا می‌کند. دارندگان می‌توانند بر تصمیم‌گیری‌های درون پروژه مانند پیشنهاد یا تصمیم‌گیری در مورد ویژگی‌های جدید، تغییر مدل‌های توزیع Token و حتی بازسازی خود سیستم حاکمیتی تأثیر بگذارند. 

توکن پرداخت (Payment token)

هدف از ایجاد این نوع ، پرداخت هزینه خدمات و کالا است. دارندگان این ارزها می‌توانند با استفاده از توکن پرداخت در فضای اینترنت محصولات مورد نظر خود را بخرند و یا هزینه لازم را برای دریافت خدمات خاص را با پرداخت کنند.